Günümüzde sağlık alanında en büyük tehditlerden biri, klasik tedavilere direnç gösteren mikroorganizmalar. Özellikle hastanelerde yoğun bakım ünitelerinde yayılan ve tedavisi zor hale gelen mantar türleri, hem hastalar hem de sağlık sistemleri için ciddi bir risk oluşturuyor. Bu tehlikeli mikroorganizmalardan biri de Candida auris.

İşte tam da bu noktada, Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İbrahim Halil Kılıç’ın yürüttüğü ve Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklenmeye hak kazanan önemli bir proje devreye giriyor:
"Candida auris'lerin Hızlı Tanımlanması ve Clade Belirlenmesi için Multipleks PCR Tanı Kiti Geliştirilmesi"

Candida Auris Nedir ve Neden Bu Kadar Önemli?

Candida auris; ilk olarak 2009 yılında keşfedilen, kısa sürede tüm dünyada hastanelerde ve yoğun bakım ünitelerinde yayılmaya başlayan, çoklu ilaç direncine sahip tehlikeli bir mantar türüdür.

• En büyük risk grubu: Bağışıklığı zayıf hastalar, uzun süre yoğun bakımda kalanlar ve invaziv tıbbi cihaz kullanan hastalar.

• Dünya Sağlık Örgütü tarafından da “öncelikli patojen” listesine alınmıştır.

• Erken tanısı zor olduğu için kontrol altına alınması güçleşir ve salgın riski doğurur.

Projenin Amacı Ne?

Projede; Candida auris’i çok hızlı, doğru ve maliyet etkin bir şekilde tespit edebilecek Multipleks PCR temelli bir tanı kiti geliştirilmesi hedefleniyor.
Bunun yanı sıra, sadece tanı koymakla kalmayıp clade (genetik alt grup) belirlenmesi de yapılabilecek. Bu da hem hastane enfeksiyonlarının kaynağını bulmak hem de yayılım haritalarını çıkarmak için büyük avantaj sağlayacak.

Multipleks PCR Neden Fark Yaratıyor?

PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) testi, DNA’yı çoğaltarak mikroorganizmaları tanımada yaygın kullanılan bir yöntemdir.

Multipleks PCR ise aynı anda birden fazla hedef geni tarayarak farklı türleri veya alt grupları tek testte hızlıca tanıyabilir.

TR Yerli üretim tanı kitinin önemi

Türkiye’de geliştirilip üretilecek bir tanı kiti sayesinde:

•       İthal kitlere bağımlılık azalır
•       Test maliyetleri düşer
•       Acil durumlarda kit temini çok daha hızlı olur.

 Bilim Dünyasına Katkısı

Bu proje, Candida Auris gibi zor tanınan ve hızla yayılan bir mikroorganizmanın:

• Erken teşhis edilmesi,

• Yayılımının durdurulması,

• Epidemiyolojik takibinin kolaylaşması
  gibi kritik avantajlar sağlayacak.

Ayrıca, Türkiye’de bu konuda yapılacak ilklerden biri olması açısından da bilimsel açıdan büyük bir değer taşıyor.