Bir Şehrin Kimliği: Zanaatlar

Gaziantep’in tarihi sadece mutfağıyla değil, ustalık gerektiren el sanatları ve meslekleriyle de şekillendi. Ancak günümüzde teknolojinin ve seri üretimin yaygınlaşmasıyla birlikte bu mesleklerin birçoğu unutulmaya yüz tutmuş durumda.

1. Bakır İşçiliği

Bakırcılar Çarşısı hâlâ açık olsa da, elle dövülen bakır ürünlerin yerini fabrikasyon ürünler aldı. Bu nedenle bakırcılık yapan usta sayısı her geçen gün azalıyor.

2. Yemeni Ustalığı

Eskiden tamamen el emeği ile yapılan yemeni ayakkabıları artık az sayıda usta tarafından üretiliyor. Rahatlığı ve sağlıklı yapısıyla bilinen yemeni, sinema ve dizilerde popüler olsa da üretim zorlukları nedeniyle giderek azalıyor.

3. İpek Dokumacılığı

Antep’in eski mahallelerinde el tezgâhlarında dokunan ipek kumaşlar artık neredeyse yok denecek kadar az. Bu geleneksel zanaat, makineler karşısında zayıf düşmüş durumda.

4. Sedef Kakma Sanatı

Ahşap üzerine işlenen sedef kakma sanatı, büyük sabır isteyen bir işçilik gerektiriyor. Günümüzde çok az usta bu sanatı yaşatmaya devam ediyor ve çoğu ürün turistik amaçlı üretiliyor.

5. Kalaycılık

Eskiden her evde kullanılan bakır kapların kalaylanması için çarşıda sıra beklenirdi. Günümüzde çelik ve teflon kaplar yaygınlaştığından kalaycılık neredeyse tamamen bitme noktasına geldi.

6. Keçecilik

Hayvan yününden el emeğiyle yapılan keçe ürünler, sıcak tutmasıyla bilinse de günümüzde sentetik ürünler nedeniyle unutulmuş mesleklerden biri oldu.

Neden Kayboluyorlar?

• Seri üretim ve modern makineler

• Gençlerin bu mesleklere ilgi göstermemesi

• Maddi kazancın düşük olması

• Geleneksel ürünlere olan talebin azalması

Belediyelerin, üniversitelerin ve bazı kültür merkezlerinin açtığı kurslar sayesinde bu meslekler yeniden tanıtılmaya çalışılıyor. Ayrıca turistlerin ilgisi ve sosyal medyada bu işçiliğin değerinin anlatılması, bu mesleklerin yeniden hayat bulması için bir fırsat olabilir.

Sonuç

Gaziantep’in ruhunu yaşatan bu meslekler kayboldukça şehir kültürünün de bir parçası eksiliyor. Bu ustalıkları korumak, sadece bir mesleği değil bir şehrin hafızasını yaşatmak demek.