Gaziantep’in bereketli topraklarında yetişen ve dünya çapında ün kazanan Antep fıstığı, yalnızca bir tarım ürünü değil; aynı zamanda şehrin kültürel ve ekonomik simgesidir. Her yıl yaz aylarında başlayan fıstık hasadı, bölge halkı için hem geleneksel hem de ekonomik yönü güçlü bir etkinliktir.

 Hasat Zamanı Ne Zaman?

Gaziantep’te fıstık hasadı genellikle Temmuz sonu ile Eylül başı arasında gerçekleşir.

• "Boz fıstık" olarak bilinen ve erken toplanan ürünler, özellikle baklava yapımında kullanılır. Bu fıstıklar Temmuz’un son haftalarında toplanmaya başlanır.

• Kurutmalık (kavurmalık) fıstıklar ise genellikle Ağustos sonuna doğru hasat edilir.

Antep fıstığı ağacı, sıcak ve kurak iklimi seven bir bitkidir. Gaziantep’in Nizip, Araban, Yavuzeli, Oğuzeli ve Karkamış ilçeleri, fıstık üretiminin yoğunlaştığı bölgelerdir.

• Ağaçlar ortalama 7-10 yaşında meyve vermeye başlar.

• Tam verim dönemi ise genellikle 15-20 yaş civarında olur.

• Ağaçlar 100 yıla kadar yaşayabilir ve verim sağlayabilir.

Fıstık hasadı geleneksel yöntemlerle yapılır ve genellikle büyük bir topluluk etkinliğine dönüşür:

1. Dallardan silkme yöntemiyle fıstıklar düşürülür.

2. Toplanan fıstıklar kabuk ayırma makineleriyle kabuklarından ayrılır.

3. Boz fıstık ise yeşil kabuğuyla birlikte toplanır ve elle ayıklanır.

4. Kurutma işlemi sonrası fıstıklar satışa hazır hale gelir.

Hasat döneminde hem köy halkı hem de çevre illerden gelen işçiler tarlalarda çalışır. Bu dönem, kırsal bölgeler için geçim kaynağı olmasının yanı sıra sosyal bir buluşma zamanı olarak da değerlendirilir.

 Ekonomik ve Kültürel Önemi

Gaziantep, Türkiye’de en çok Antep fıstığı üretilen şehirlerden biridir ve bu ürün hem iç piyasada hem de ihracatta büyük paya sahiptir.

• Antep fıstığı, baklava, katmer, fıstıklı sucuk, dondurma, lokum gibi birçok geleneksel üründe kullanılır.

• 2024 verilerine göre Türkiye’deki fıstık üretiminin yaklaşık %40’ı Gaziantep’ten sağlanmaktadır.

• Fıstık, bölge çiftçisi için sadece bir gelir değil, aynı zamanda bir miras ve yaşam biçimidir.

Bazı köylerde fıstık hasadı döneminde geleneksel şenlikler ve toplu yemek etkinlikleri düzenlenir. Fıstığın verdiği bereket kutlanır, halk oyunları ve yöresel müziklerle bu süreç adeta bir festival havasında geçer.

 Antep Fıstığının Yolculuğu

Gaziantep fıstığı, sadece ağaçlardan toplanan bir yemiş değil; şehrin ekonomisini, kültürünü ve gastronomisini şekillendiren yaşayan bir değerdir. Hasat dönemi, hem toprakla bağ kurmanın hem de emekle kazanmanın somut karşılığıdır.

Eğer bir gün Gaziantep’e yolunuz düşerse, bir fıstık tarlasını ziyaret edin, toprakla buluşun ve bu kadim emeğin kokusunu içinize çekin.